Forex - jak rozliczyć PIT? Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Inwestowanie na rynku Forex lub szerzej również na kontraktach terminowych jest coraz bardziej popularne. Dzięki rozwojowi technologii, otwieranie rachunków u brokerów zarówno w Polsce jaki i w innych krajach stało się bardzo proste.
Powstało wiele publikacji oraz szkół wspomagających traderów w osiąganiu zysków na tym dynamicznie zmieniającym się rynku.
Niestety, większość z osób, które rozpoczyna swoją przygodę z FX nie zdaje sobie sprawy, że jeśli zawarła choć jedną transakcję, ma obowiązek rozliczyć się z niej w zeznaniu rocznym.
Nie jest to trudne w przypadku posiadania rachunku u polskiego brokera, sprawa jednak komplikuje się, gdy mamy otwarty rachunek u brokera zagranicznego.
Doradcy podatkowi otrzymują zapytania, nie tylko o to, co można odliczyć od podatku, ale też jak przeliczyć kurs transakcji na rynkach zagranicznych. Pojawiają się pytania natury technicznej. Jak wypełnić PIT38? Czym różni się od PIT 37 lub PIT 36? Czy jest dostępny formularz online z instrukcją jak wypełnić PIT 38 krok po kroku?
Odpowiedzi na te oraz podobne pytania znajdą się w poniższych artykułach.
PIT 38 - kogo dotyczy?
Jak wynika z art. 3 ustawy z dnia 21 lipca 1991 r o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016r poz. 2032) obowiązek rozliczenia osiąganych dochodów oraz strat dotyczy każdego inwestora, który posiada rachunek bankowy w Polsce. Oznacza to, że jeżeli dokonaliśmy choćby jednej transakcji na rynku forex lub innych instrumentach finansowych, musimy złożyć zeznanie roczne.
Co rozliczamy?
W PIT 38 rozliczamy źródła dochodów wymienione w art. 5a pkt 13 ustawy z dnia 21 lipca 1991 r o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2016r poz. 2032).
Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają dochody/straty osiągnięte poprzez inwestowanie m.in. w:
opcje,
kontrakty terminowe,
swapy,
umowy forward na stopę procentową,
inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest:
papier wartościowy,
waluta,
stopa procentowa,
wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny,
indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenia pieniężne;
kontrakty na różnicę (CFD)
dywidendy, polskie i zagraniczne
udziały i akcje,
sprzedaż udziałów w spółce
Od 2019 w PIT 38 rozlicza się również kryptowaluty.
Kiedy nie składamy PIT 38?
Gdy brak transakcji zawartej z któregoś z wyżej wymienionych źródeł, wtedy nie składamy w urzędzie tej deklaracji. Inne przychody, takie jak np. umowa o pracę, zlecenie, czy emerytura, dokumentujemy na pozostałych drukach, min. w PIT 37. Najczęstszą wątpliwością w związku z tym jest - czy pit 38 łączy się z PIT 37. Są to jednak odrębne źródła i rozlicza się je rozdzielnie.
Czy pit 38 składa się osobno, czy ze współmałżonkiem?
W przeciwieństwie do PIT 37, w tym przypadku nie ma możliwości rozliczenia się wspólnie z małżonkiem. Rozliczenia te dotyczą osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Osoba, prowadząca działalność gospodarczą, w ramach której inwestuje na rynku kapitałowym składa, w zależności od rodzaju opodatkowania, PIT 36 lub PIT 36L albo CIT8.
Czy PIT 38 rozlicza urząd skarbowy?
W 2019 pojawiły się zmiany w zasadach rozliczania podatków. Urząd skarbowy wstępnie przygotowuje część rozliczeń. Firmy brokerskie zarejestrowane w Polsce wysyłają do urzędu i podatników PIT 8c. Na tej podstawie urzędnicy przygotowują PIT 38 dla inwestorów. Dotyczy to jednak tylko i wyłącznie brokerów działających w Polsce. Gdy posiadamy konto założone u brokera za granicą, musimy samodzielnie przeliczyć nasze transakcje na PLN po kursie waluty NBP z dnia poprzedniego. O tym, jak wypełnić pit 38 bez pit 8c - w dalszej części artykułu.
Jaki formularz i jakie załączniki do PIT 38 musimy złożyć do urzędu?
Zeznanie roczne składamy na formularzu PIT-38. W przypadku transakcji dokonywanych za pośrednictwem brokera zagranicznego mamy obowiązek dołączyć załącznik – PIT Z/G z każdego kraju, w którym mieliśmy otwarty rachunek.
PIT 38 składamy bez PITu 8c. PIT 8c jest wysyłany przez firmy brokerskie w terminie do 28 lutego. Na jego podstawie sumujemy wszystkie przychody i koszty. Tak otrzymane sumy przychodów i kosztów przepisujemy w odpowiednie rubryki na formularzu PIT 38.
Jednym z udogodnień jest to, że Pit 38 można wysłać elektronicznie. Obecnie większość aplikacji ma bramkę do wysyłki elektronicznej. Jeżeli przygotowujemy zeznanie bez pomocy programu, możemy pobrać edytowalny plik pdf ze strony Ministerstwa Finansów. W menu druku jest możliwość przesłania wypełnionego formularza.
Jaka stawka podatku obowiązuje przy obliczaniu pit 38?
Należny podatek dochodowy jest podatkiem liniowym i obliczamy go wg. stawki 19%.
Oznacza to, że stawka ta jest stała i obowiązuje bez względu na wysokość osiągniętego dochodu oraz, że w tym momencie nie istnieje kwota wolna od podatku.
Dodatkowo dochodów lub strat osiągniętych na forexie nie sumujemy z innymi źródłami dochodu, takimi jak umowa o pracę, zlecenie, dzieło, powołania, emeryturą, rentą, najmem itp. umów rozliczanych za pomocą np. PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37.
Kiedy mija termin złożenia deklaracji i na jaki rachunek wpłacić podatek?
Deklarację PIT-38 wraz z ewentualnymi załącznikami PIT Z/G składamy w takim samym terminie jak deklaracje PIT-36 czy PIT-37 czyli do 30 kwietnia br. za rok ubiegły.
Podatek wpłaca się do urzędu według miejsca zamieszkania. Płaci się go zawsze w Polsce, niezależnie od kraju w jakim jest otwarty rachunek brokerski. Czasami podatek zostaje pomniejszony o kwoty podatków, zapłaconych za granicą np. od dywidendy.
W jaki sposób rozliczamy dochody/straty osiągane na rachunkach u brokerów zagranicznych?
O ile dochód/stratę osiągniętą za pośrednictwem polskiego brokera jest stosunkowo łatwo rozliczyć w deklaracji PIT-38, gdyż robimy to w ten sposób, że odpowiednie kwoty (lub ich sumy w przypadku kilku brokerów) przepisujemy z otrzymanych deklaracji PIT-8C, które każdy broker ma obowiązek nam przesłać do dnia 28 lutego br. za rok ubiegły do odpowiednich rubryk w PIT-38, o tyle sprawa ta komplikuje się w przypadku, kiedy transakcje te zawieramy za pośrednictwem zagranicznego brokera w walucie obcej.
W zdecydowanej większości przypadków, żaden broker nie przesyła informacji podatkowej zbliżonej do naszej deklaracji PIT-8C, a jedynie otrzymujemy historię naszych transakcji. Jeżeli rachunek prowadzony jest w PLN, sprawę mamy rozwiązaną gdyż w podsumowaniu mamy podane wszystkie wartości, które ujmujemy w odpowiednich rubrykach PIT Z/G, a następnie przenosimy do PIT-38.
Co się jednak stanie, jeśli rachunek prowadzony jest w walucie obcej? Po jakim kursie należy przeliczać transakcje
Niestety, jedyną prawidłową metodologią jest przeliczenie każdej pojedynczej transakcji z waluty obcej na PLN wg. tabeli średniego kursu NBP z poprzedniego dnia roboczego, a jeżeli dzień ten przypadał na dzień wolny, to z ostatniego dnia roboczego.
Datą wiążącą jest w tym przypadku data zamknięcia transakcji.
Przykład nr 1:
Transakcja została zamknięta w dniu 16.05.2019. Do przeliczenia bierzemy tabelę kursów nr 093/A/NBP/2019 z dn. 15.05.2019r.
Przykład nr 2:
Transakcja została zamknięta w dniu 08.07.2019. Do przeliczenia bierzemy tabelę kursów nr 129/A/NBP/2019 z dn. 05.07.2019r.
Ważne : przeliczanie dochodu/straty z waluty obcej na PLN na innej podstawie (np. według kursu średniego z całego roku, na koniec danego miesiąca czy na dzień 31 grudnia itp.) jest metodą BŁĘDNĄ i może narazić na zarzut nierzetelnego sporządzenia zeznania rocznego.
Jakie wydatki możemy zaliczyć w koszty uzyskania przychodu, aby obniżyć wysokość opodatkowania?
Niestety katalog pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty uzyskania przychodu jest bardzo ubogi. Generalnie nie podlegają dyskusji takie wydatki jak:
prowizje bankowe związane z zasileniem / wypłatą pieniędzy do i od brokera,
prowizje brokera,
straty z lat ubiegłych.
Wydatki związane ze szkoleniem, udziałem w konferencjach tematycznych itp. koszty w ocenie organów skarbowych, z którymi miałem styczność nie stanowią kosztów uzyskania przychodu.
W przypadku innej niż przedstawione interpretacji k.u.p., polecam w celu tzw. ostrożności procesowej zwrócić się z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej i jeśli otrzymasz pozytywną odpowiedź – złożenia korekty deklaracji z odpowiednim wyjaśnieniem powołując się na ww. interpretację. Uchroni Cię to przed ewentualnymi nieprzyjemnościami i/lub sankcjami karno-skarbowymi.